ทุกต้นเดือนพค. กิจกรรมที่ผมชอบที่สุดคือนั่งไล่อ่าน Q&A ของประชุมผู้ถือหุ้นที่ผ่านมาของบริษัทจดทะเบียน โดยอ่านผ่านหลาย ๆ สื่อ เช่นรายงานการประชุม ข่าวหนังสือพิมพ์ Blog หรือ Webboard ของ Thaivi.org หนึ่งในบริษัทที่ผมไม่พลาดเลยคือ Q&A ของบริษัท Berkshire Hathaway เพราะผู้ตอบคำถาม คือที่สุดต้นแบบนักลงทุนแบบเน้นคุณค่าอย่างวอร์เรน บัฟเฟตต์ และชาร์ลี มังเกอร์ ผมขอรวบรวมคำถามและขอสรุปเนื้อหาที่ผมชอบในปีนี้ ดังนี้ครับ
Q: อยากให้แชร์ไอเดียว่า 5 องค์ประกอบสำคัญของบริษัทที่คุณซื้อแล้วสามารถถือได้นาน 10 ปี
Munger: มันไม่เคยมีสูตรสำเร็จที่ใช้ได้ตลอด ทุก ๆ บริษัทแตกต่างกันเสมอ ๆ แต่สิ่งที่เราทำคือการเรียนรู้ประสบการณ์จากอดีต
Buffett: ผมไม่มี 5 องค์ประกอบอะไรแบบนั้น แต่ผมชอบบริษัทที่ผมพอจะมีไอเดียและเหตุผลเพียงพอว่าบริษัทจะเป็นอย่างไรใน 5 ปีข้างหน้า คำถามที่สำคัญของผมคือ ผมอยากจะเป็นหุ้นส่วนกับผู้บริหารของบริษัทรึเปล่า และสามารถพึ่งพาในการตัดสินใจหรือพฤติกรรมของพวกเขาในอนาคตได้หรือไม่ แค่คำถามนี้ผมก็ตัดตัวเลือกออกไปได้จำนวนมาก
Q: อะไรที่คุณจะแนะนำจากความสำเร็จ 50 ปีของ Berkshire ที่ช่วยสร้างธุรกิจที่จะยั่งยืนได้
Munger: ชื่อเสียงคือสิ่งสำคัญที่คุณจะต้องสร้างและรักษามันเอาไว้ นั่นคือส่วนหนึ่ง และอีกส่วนหนึ่งซึ่งสำคัญกว่าคือการที่มีนิสัยที่ดีขึ้นเมื่อคุณอายุมากขึ้น มังเกอร์บอกว่าผมพยายามจะมีนิสัยที่ดีขึ้นเมื่อผมร่ำรวยขึ้น หลักการเก่า ๆ ที่ใช้มาตั้งแต่รุ่นพ่อแม่ยังคงใช้ได้เสมอ
Buffett: ใช่ เมื่อคุณแก่ตัวลง คุณจะมีชื่อเสียงเท่ากับที่คุณมีคุณค่าคู่ควรกับมัน คุณหลอกคนอื่นได้ไม่นาน และมันเป็นเรื่องเดียวกันกับชื่อเสียงของบริษัท และชื่อเสียงที่ดีคือสิ่งที่ช่วย Berkshire มาตลอด
Q: คุณคิดว่าหลักการ Value Investing (VI) สามารถใช้ได้ที่อื่นในโลกหรือไม่
Buffett: หลักการของ VI ไม่เคยเปลี่ยน ไม่ว่าจะที่ไหน หรือเมื่อไหร่ หลักการของผมคือ หุ้นคือธุรกิจ ความผันผวนเป็นเพื่อนชั้นดีของนักลงทุน และลงทุนเฉพาะในธุรกิจที่เข้าใจซึ่งสามารถสร้างความแตกต่างในการแข่งขันได้ ถ้าคุณเพิ่งเริ่มลงทุน คุณแค่ประเมินมูลค่า ซื้อในเวลาที่มันยังถูกมาก และขายในตอนที่มันแพง มันเป็นเกมที่ไม่ยากเลย ถ้าคุณสามารถควบคุมอารมณ์ได้
Q: คุณทำอย่างไรถึงจะมีเพื่อนจำนวนมาก และทำยังไงให้เค้าชอบที่จะอยู่กับคุณและทำงานกับคุณ
Buffett: ผมเคยเป็นคนที่มีปัญหาเรื่องนี้มาก่อน แต่ผมเริ่มเรียนรู้จากอาจารย์หลายคนในชีวิต และเลือกทำตามในสิ่งที่ผมนับถือในตัวอาจารย์เหล่านั้น สิ่งที่ผมอยากจะแนะนำคือ ลองเขียนสี่นิสัยที่คุณชอบเกี่ยวกับเพื่อนในชั้นเรียน และสี่นิสัยที่คุณไม่ชอบ หลังจากนั้นก็พยายามทำในสิ่งที่ถูกต้อง
Q: ถามถึงมุมมองเกี่ยวกับการกุศล
Buffett: ผมสัญญาจะบริจาคเงินส่วนตัว 99% ของเงินที่ผมมีอยู่ และไม่คิดว่ามันจะเป็นอะไรที่ยากลำบาก เพราะ 1% ที่เหลือก็มากเกินพอที่ผมจะใช้มัน ผมสามารถซื้อทุกอย่างและผมก็ไม่ได้อยากได้อะไรมากไปกว่าที่ผมมีอยู่ ผมมีชีวิตที่เรียบง่าย และโชคดีที่ผมรู้ว่าอะไรที่ผมชอบอะไรที่ไม่ชอบ ส่วน 99% นั้นก็จะส่งมอบไปสู่คนที่มีความจำเป็นในเงินก้อนนี้มากกว่าผม
Q: คุณทำอย่างไรถึงสามารถเริ่มลงทุนจากพอร์ตขนาดเล็ก ๆ และเปลี่ยนชีวิตได้?
Buffett: ผมมีครูที่ดี มีความมุ่งมั่นตั้งใจอย่างล้นเหลือ และมีความสามารถการควบคุมอารมณ์ได้ดี ที่สำคัญคือผมสนุกกับมันตั้งแต่ผมอายุ 9 ขวบ และยิ่งสนุกกับมันเมื่อผมได้หลักการลงทุนที่ถูกต้องจากหนังสือ The Intelligent Investor ตอนที่ผมอายุ 19 อันที่จริงการลงทุนไม่มีอะไรที่ซับซ้อนเลย
Munger: การลงทุนเป็นเกมที่ง่ายสำหรับคนที่สามารถจัดการกับมันได้อย่างถูกต้อง แต่ท้ายที่สุดผมไม่อยากเป็นตัวอย่างหรือเป็นไอดอลของคนที่ลงทุนสำเร็จและร่ำรวยมหาศาล ผมคิดว่ามันไม่เพียงพอสำหรับชีวิต ๆ หนึ่ง คุณค่าของการลงทุนไม่ใช่แค่หาหุ้นไปวัน ๆ เพื่อความมั่งคั่งในชีวิต แต่เพื่อความหมายอะไรบางอย่างที่มากกว่านั้น
