สิ่งหนึ่งที่วอร์เรน บัฟเฟตต์ (warren buffet) ทำเมื่อพยายามค้นหาว่าบริษัทใดมีความได้เปรียบเทียบในการแข่งขันที่ยั่งยืนหรือไม่มีคือ ดูว่าบริษัทมีสินทรัพย์ (ให้คิดถึงเงินสด ที่ดิน/อาคาร) และเป็นหนี้ผู้ขาย ธนาคาร หรือผู้ถือพันธบัตร จำนวนเท่าใด ซึ่งเขาจะทราบได้โดยการดูงบดุลของบริษัท
งบดุลต่างกับงบกำไรขาดทุนตรงที่ งบดุลคือรายงานตัวเลข ณ วันที่ระบุเท่านั้น เราไม่มีงบดุลสำหรับปีนั้นปีนี้ หรือไตรมาสนั้นไตรมาสนี้ แต่สามารถจัดทำขึ้นได้ทุกเมื่อในวันใดก็ได้ของปี และจะเป็นตัวเลข ณ วันที่จัดทำเท่านั้น ฝ่ายบัญชีของบริษัทหนึ่งๆ จะจัดทำงบดุล ณ วันสุดท้ายของทุกไตรมาส ให้เราคิดว่ามันคือภาพถ่ายของสภาพการเงินของบริษัท ณ วันนั้นที่จัดทำก็แล้วกัน
งบดุลในปัจจุบันแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ : ส่วนแรก คือ สินทรัพย์ ซึ่งมีหลายประเภทด้วยกัน คือ เงินสด ลูกหนี้การค้า สินค้าคงคลัง ที่ดิน/อาคาร โรงงาน และเครื่องจักร
ส่วนที่สอง ของงบดุล คือ หนี้สินและส่วนผู้ถือหุ้น ภายใต้หมวดหนี้สิน เราจะพบหนี้สิน 2 ประเภท คือ : หนี้สินหมุนเวียน (Current Liabilities) และหนี้สินไม่หมุนเวียน หรือหนี้สินระยะยาว (Long-Term Liabilities) หนี้สินหมุนเวียน คือหนี้ที่ครบกำหนดชำระภายใน 1 ปี ซึ่งรวมถึงการลงทุนเงินสดและการลงทุนระยะสั้น สินค้าคงคลังรวม ลูกหนี้รวม และค่าใช้จ่ายที่ชำระล่วงหน้า
หนี้สินไม่หมุนเวียนหรือหนี้สินระยะยาว คือหนี้ที่ถึงกำหนดชำระในอีก 1 ปีหรือกว่า ซึ่งรวมถึง เงินที่เป็นหนี้ผู้ขายสินค้าให้บริษัท ภาษีที่ยังไม่ได้ชำระ เงินกู้ธนาคาร และเงินกู้ยืมจากการออกพันธบัตร เป็นต้น
ในการมองหาบริษัทที่มีความได้เปรียบในการแข่งขันที่ยั่งยืน วอร์เรนจะมองหาอะไรบางอย่างจากแต่ละหมวดของสินทรัพย์และหนี้สิน ซึ่งเราจะพูดถึงต่อไปในเนื้อหานี้
หากนำสินทรัพย์ทั้งหมดตั้งแล้วหักหนี้สินทั้งหมดออก เราจะได้มูลค่าสุทธิของธุรกิจซึ่งเท่ากับส่วนของผู้ถือหุ้น ตัวอย่างเช่น : หารธุรกิจมีสินทรัพย์มูลค่า $1000,000 และหนี้สิน $25,000 มูลค่าสุทธิของหรือส่วนของผู้ถือหุ้นของธุรกิจนั้นๆ จะเท่ากับ $75,000 แต่ถ้าหากธุรกิจมีสินทรัพย์มูลค่า $100,000 และหนี้สิน $175,000 มูลค่าสุทธิของหรือส่วนของผู้ถือหุ้นของธุรกิจนั้นๆจะเท่ากับติดลบ $75,000 หมื่น
สินทรัพย์ – หนี้สิน = มูลค่าสุทธิ หรือส่วนของผู้ถือหุ้น
ทั้งหมดนี้คือความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับงบดุล ตอนนี้เราจะกระโจนเข้าไปดูว่าวอร์เรนใช้งบดุลและข้อมูลในแต่ละหมวดอย่างไรในการบ่งชี้ว่าบริษัทใดที่มีความได้เปรียบในการแข่งขันที่ยั่งยืนเหนือคู่แข่ง
| งบดุล | |||
| ($ ล้าน) | |||
| สินทรัพย์ เงินสดและเงินลงทุนระยะสั้น สินค้าคงคลัง ลูกหนี้การค้า – สุทธิ ค่าใช้จ่ายล่วงหน้า | $4,208 2,220 3,317 2,260 | หนี้สิน เจ้าหนี้การค้า ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย หนี้ระยะสั้น หนี้ระยะยาวที่จะครบกำหนด | $1,380 5,535 5,919 133 |
| รวม สินทรัพย์หมุนเวียนอื่นๆ 0 | หนี้สินหมุนเวียนอื่นๆ 258 | ||
| รวม สินทรัพย์หมุนเวียน | 12,005 | รวม หนี้สินหมุนเวียน | 13,225 |
| อาคาร-ที่ดิน/โรงงาน/เครื่องจักร ค่าความนิยม – สุทธิ สินทรัพย์ไม่มีตัวตน – สุทธิ | 8,493 4,246 7,863 | หนี้ระยะยาว ภาษีเงินได้รอตัดบัญชี ส่วนของผู้ถือหุ้นส่วนน้อย | 3,277 1,890 0 |
| การลงทุนระยะยาว | 7,777 | หนี้สินอื่นๆ 3,133 | |
| สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนอื่นๆ | 2,675 | รวม หนี้สิน | 21,525 |
| สินทรัพย์อื่นๆ 0 | | | |
| รวม สินทรัพย์ | $43,059 | ส่วนของผู้ถือหุ้น หุ้นบุริมสิทธิ์ หุ้นสามัญ ส่วนเกินมูลค่าหุ้น กำไรสะสมที่ยังไม่ได้จัดสรร | 0 1,296 7,378 36,235 |
| | | หุ้นซื้อคืน-หุ้นสามัญ -23,375 | |
| | | รวม ส่วนของผู้ถือหุ้น รวม หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น | 21,534 $43.059 |
